Papier (według chińskich kronik) został wynaleziony w Chinach przez kancelistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han, eunucha Cai Lun, około 105 r. n.e. Kancelista eksperymentował z korą drzew, jedwabiem, a nawet sieciami rybackimi, aż trafił na właściwą metodę (papier czerpany) z użyciem szmat jedwabnych i lnianych. Cesarz He Di w uznaniu doniosłości wynalazku podniósł go do godności ministra rolnictwa.
Papier – spilśniona na sicie masa włóknista pochodzenia organicznego o gramaturze od 28 do 200 g/m². Wytwarzany poprzez ułożenie na sicie włókien. Papier jest wytwarzany w formie arkuszy lub wstęgi nawijanej w zwoje. Po uformowaniu masy na sicie jest odwadniany, prasowany, suszony i gładzony w podzielonych etapach ciągłego procesu wytwarzania.
Używane są zwykle włókna organiczne: z celulozy, włókno ścieru drzewnego – otrzymywane poprzez starcie i zmielenie bali sosnowych (tzw. papierówki) w procesie rozwłókniania mechanicznego. Czasem stosowany jest proces rozwłókniania chemicznego i mają zastosowanie inne włókna roślinne (słoma, trzcina, bawełna, len, konopie, bambus). Zastosowanie ma też makulatura uprzednio poddana procesowi dyspersji.
Oprócz włókien organicznych w skład papieru wchodzą substancje niewłókniste – wypełniacze organiczne: np. skrobia ziemniaczana i wypełniacze nieorganiczne – mineralne: kaolin, talk, gips, kreda oraz niekiedy substancje chemiczne typu hydrosulfit oraz barwniki. Wypełniacze poprawiają właściwości papieru (gładkość, samozerwalność, nieprzezroczystość, białość, odcień)
Włókna papieru
Chronologia historii Papieru
| 3500 p.n.e. | użycie papirusu w Egipcie |
|---|---|
| 2700 p.n.e. | najstarsze znalezisko z zapisanym pergaminem (Egipt) |
| 180-50 p.n.e. | znaleziska z wczesnej dynastii Han w różnych miejscach Chin dokumentują użycie papieru |
| 150 n.e. | chiński minister Cai Lun (?-121) opisuje produkcję papieru |
| 610 | wprowadzenie papierni do Japonii |
| 751 | Arabowie zdobywają od chińskich jeńców wojennych wiedzę na temat produkcji papieru |
| 794 | wybudowanie młyna papierniczego w Bagdadzie |
| 1109 | najstarszy dokument papierowy (archiwum w Palermo) |
| 1110 | wytwarzanie papieru dotarło do Maroka |
| 1144 | pierwszy młyn papierniczy w Hiszpanii (Xativa = San Felipe koło Walencji) |
| 1268 | produkcja papieru we Włoszech (Fabriano) |
| 1270 | pierwszy papier z lnu i konopi we Francji |
| 1282 | najstarszy znak wodny |
| 1294 | wprowadzenie zaklejania żelatyną we Fabriano (Włochy) |
| 1321 | Jan der Turs von Rauhenegg zakłada w Leesdorfie pod Baden (Austria) młyn papierniczy |
| 1326 | młyn papierniczy koło Ambert (Francja) - pracuje do dziś jako papiernia Richard de Bas |
| 1348 | młyn papierniczy w Troyes (Francja) |
| 1354 | młyn papierniczy w Essones koło Paryża |
| 1390 | pierwszy młyn papierniczy w Niemczech (koło Nürnbergu) wybudowany przez kupca i rajcę Ulmana Stromera |
| 1432 | pierwszy młyn papierniczy w Szwajcarii (Belfaux pod Fryburgiem) |
| 1446 | pierwsze dzieło wydrukowane ruchomymi czcionkami przez Gutenberga (Johannes Gensfleisch zum Gutenberg) |
| 1490 | pierwszy młyn papierniczy w Anglii wybudowany przez Johna Tate w Stevenage |
| 1573 | pierwszy młyn papierniczy w Szwecji w Klippan koło Helsingborgu |
| 1670/72 | wynalezienie holendra (urządzenie do cięcia i mielenia szmat zastępujące wcześniejsze ubijarki) |
| 1690 | pierwszy młyn papierniczy w Ameryce wybudowany przez Williama Rittenhouse'a koło Germantown (stan Pensylwania) |
| 1698 | produkcja papieru w Norwegii |
| 1720 | wynalezienie mechanicznego rębaka szmat w Niemczech |
| 1774 | odkrycie bielących właściwości chloru przez chemika Karla Wilhelma Scheele'go |
| 1783 | wyprodukowanie pierwszego papieru welinowego - Niemcy |
| 1785 | wyprodukowanie pierwszego papieru welinowego ze znakiem wodnym przez Anglika Whatmanna |
| 1789 | zastosowanie chloru do wybielania szmat gorszej jakości - francuski chemik C.L. Berthollet |
| 1798 | wynalezienie maszyny papierniczej o długim sicie - Nicolas-Louis Robert, patent 1799 |